- yüzyılın sonlarında Büyük Britanya, derin bir siyasi ve toplumsal değişim dönemine girmişti. Kral II. James’in mutlak monarşi anlayışı, parlamento ile olan gerginliği artırırken halk arasında da hoşnutsuzluk yayılıyordu. Bu durum, 1688 yılında bilinen adı “Glorious Revolution” (Muhteşem Devrim) olarak geçene yol açtı.
Bu devrim, sadece İngiliz tahtının değişiminden ibaret değildi. Aynı zamanda modern demokratik ilkelerin temellerinin atıldığı bir dönüm noktasıydı. John Locke gibi filozofların fikirleri, bu dönüşümün en önemli katalizörlerinden biriydi.
Locke, iki temel eserinde – “Two Treatises of Government” (Hükümet Üzerine İki Risale) ve “An Essay Concerning Human Understanding” (İnsan Anlayışı Üzerine Deneme) – hükümetin meşruiyetinin halktan kaynaklandığını savunmuştu. Ona göre, bireylerin doğal hakları vardı: yaşam, özgürlük ve mülkiyet.
Locke’a göre, hükümetin görevi bu hakları korumaktı. Eğer hükümet bu görevini yerine getiremez hale gelirse, halkın onu değiştirme hakkı doğardı. Bu fikirler, İngiliz toplumu üzerinde derin bir etki yarattı ve Glorious Revolution’un temellerini oluşturdu.
Glorious Revolution’un Sebepleri:
-
Kral II. James’in Katolikliği: Kral, Katolik inancını açıkça destekliyordu ve bu durum Protestan çoğunluğu korkutmuştu.
-
Mutlak Monarşi Tutkusu: Kral, parlamentonun yetkilerini kısıtlamak istiyordu ve bu durum siyasi gerginliğe yol açtı.
-
Ekonomik Sorunlar: Kralın politikaları ekonomik dengesizliklere neden oluyordu.
John Locke’un Rolü:
John Locke, fikirleri ile İngiliz aydınları etkiledi ve halkın hükümete karşı daha aktif bir tavır sergileyerek haklarını savunmasını sağladı.
Locke’un “Two Treatises of Government” eserinde belirttiği “doğal haklar” kavramı, devrimcileri güçlendirdi ve monarşiye karşı direnişin meşrulaştırılmasına katkıda bulundu.
Glorious Revolution’un Sonuçları:
- Kral II. James’in Tahttan İndirilişi: Kralın yerine kızı Mary II ve kocası William of Orange tahta çıktı.
- Parlamentonun Güçlenmesi: Parlamento, monarşinin gücüne sınırlama getirecek yasalar çıkardı.
İnsan Hakları Bildirgesi’nin Temelleri: Locke’un fikirleri, daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’nde yazılan İnsan Hakları Bildirgesi’ne ilham kaynağı oldu.
** Glorious Revolution’un Önemli Kişileri**:
Kişi | Rolü |
---|---|
Kral II. James | Tahtın sahibi, mutlak monarşi taraftarı |
William of Orange | Hollanda prensi, Mary II ile evliydi ve İngiliz tahtına geçmişti |
Mary II | Kral II. James’in kızı, İngiltere Kraliçesi |
| John Locke | Filozof, doğal haklar ve hükümet hakkındaki fikirleriyle devrimi etkileyen kişi |
Glorious Revolution, sadece bir kraliyet ailesinin değişimi değildi. Aynı zamanda modern demokrasinin temellerinin atıldığı önemli bir dönüm noktasıydı. Bu olay sayesinde, bireylerin hakları ve hükümetin meşruiyetinin kaynağı hakkındaki anlayışımız derinlik kazandı. John Locke gibi düşünürler, bu değişimin motorunda önemli bir rol oynadı.
John Locke’un fikirleri, günümüzde hala birçok ülkede demokratik ilkelerin korunması ve geliştirilmesi için temel kaynak olarak kullanılır.
Glorious Revolution’un etkileri bugün bile hissedilmeye devam ediyor. Bu devrim, insan hakları, özgürlükler ve demokrasinin önemine vurgu yaparak dünya tarihini şekillendirdi.